I. Richard

I. Richard, lakabı Aslan Yüsekli Richard.  İngiltere’nin 1189-1199 tarihleri arasındaki Norman Fransız asıllı kralı. İngiltere’nin Normanlar tarafından fethinden sonraki krallarından olan I. Richard, Plantagenetler Angevinler Hanedanı kolundandı. Aslen Norman Fransız’dı ve çok az İngilizce biliyor (d. 8 Eylül 1157, Oxford ö. 6 Nisan 1199, Châlus, Akitanya Düklüğü).

İngiltere kralı, Normandiya dükü ve Anjou kontu (1189-99). III. Haçlı Seferi’nde gösterdiği yararlıklarla halkın sevgisini kazanmış ve çok sayıda destanın kahramanı olmuştur.

İngiltere kralı III. Henry’yle Akitanyalı Eleanor’un üçüncü oğluydu. On bir yaşındayken Akitanya Düklüğü’nü annesinden miras aldı. 1172’de Poitiers dükü yapıldı. Ertesi yıl kardeşlerinin babasına karşı başlattığı büyük ayaklanmaya (1173-74) katıldıysa da, II. Henry’nin Akitanya’yı iki kez istila etmesinden sonra onun otoritesine boyun eğdi ve bağışlandı. Ardından Akitanyalı baronların çıkardığı ayaklanmaları bastırmak için harekete geçti. 1183’te Richard’a karşı ayaklanan Gaskonyalılar onu düklük topraklarından sürmek için ağabeyi Genç Henry’yle kardeşi Bretanyalı Geoffrey’yi yardıma çağırdılar. II. Henry krallığının parçalanma tehlikesi karşısında kıta topraklarındaki ordusunu Richard’ın yardımına gönderdi. Ama Genç Henry’nin ansızın ölmesiyle (11 Haziran 1183) ayaklanma sona erdi.

Böylece İngiltere, Normandiya ve Anjou tahtlarının vârisi durumuna gelen Richard, babasının Akitanya’yı en küçük kardeşi John’a vermesi yolundaki isteğini geri çevirdi ve babasına karşı Fransa kralı II. Philippe’ten yardım istedi. 1188’de Fransız topraklarındaki bütün İngiliz mülkleri adına Philippe’e bağlılık yemini etti. 1189’da da Henry’ye boyun eğdirmek amacıyla Philippele ordularını birleştirdi. Henry’yi Le Mans’tan Saumur’e kadar kovalayıp kendisini tahtın varisi olarak tanımaya zorladı.

II.Henry’nin 6 Temmuz 1189’da ölmesi üzerine 20 Temmuz’da Normandiya, 30 Eylül’de İngiltere tahtına çıkan Richard, 1187’de Kudüs’ü ele geçiren Salaheddin Eyyubi’ye karşı düzenlenecek Haçlı seferine önderlik etmek üzere harekete geçti. Güçlü bir donanma ve ordu kurarak 1190’da Kudüs’e gitmek için Sicilya’ya doğru yola çıktı. Sicilya’ya vardıktan sonra Messina’ya bir saldırı düzenleyerek kenti aldı (4 Ekim) ve Messina Antlaşması’yla Sicilyalıların elinde hapis olan kız kardeşi Joan’ı özgürlüğüne kavuşturdu. Aynı antlaşmayla Lecce’li Tancredi’yi Sicilya kralı olarak tanıdı. Yeğeni Bretanyalı Arthur’u Sicilya tahtının varisi ilan etti ve Tancredi’ nin kızıyla evlenmesini güvence altına aldı. Yolu üzerindeki Kıbrıs’ı fethettikten sonra, 8 Haziran 1191’de St. Jean D’Acre’da (Akkâ) öteki Haçlı ordularıyla buluştu.

St. Jean D’Acre Temmuz 1191’de düştü ve Richard’ın 7 Eylül’de Arsuf’ta kazandığı parlak zafer Yafa’nın Haçlıların eline geçmesini sağladı. Richard kuvvetleriyle iki kez Kudüs’ün birkaç kilometre yakınına kadar ilerlediyse de, II. Haçlı Seferi’nin temel amacı olan kentin yeniden ele geçirilmesi hedefi gerçekleşemedi. Bu arada seferden önce Richard’la arası açılmış olan II. Philippe komutasındaki Fransız birlikleriyle, Almanlar ve İngilizler arasında şiddetli çatışmalar çıktı. Bir yıl süren sonuçsuz çarpışmalardan sonra Richard Salaheddin Eyyubi’yle üç yıllık bir ateşkes yaptı (Eylül 1192). Bu antlaşmayla Haçlıların St. Jean D’Acrela dar bir kıyı şeridini ellerinde tutmalarına ve Hıristiyan hacıların kutsal yerlere serbestçe girmelerine izin verildi.

Richard Fransızların saldırısına uğrama tehlikesi karşısında ülkesine Adriyatik üzerinden denizyoluyla dönmeye karar verdi. Yolculuk sırasında fırtınaya yakalanan gemisi Venedik açıklarında karaya oturdu. Kudüs’teyken çatıştığı Avusturya dükü Leopoldi’den korunmak amacıyla kılık değiştirerek yoluna devam eden Richard, Aralık 1192’de Viyana’da yakalandı ve dükün Dürnstein’daki şatosuna hapsedildi. Daha sonra Kutsal Roma-Germen imparatoru VI. Heinrich’e teslim edildi.

Richard TI. Philippe’e teslim edilme tehdidi altında VI. Heinrich’in ağır koşullarını kabul etmek zorunda kaldı. İmparatorla yaptığı anlaşmayla ona 150 bin marklık büyük bir fidye ve fief olarak geri almak üzere krallığını vermeye razı oldu. Şubat 1194’te serbest bırakıldıktan hemen sonra İngiltere’ye döndü. Krallığının bağımsızlığının tehlikeye düşebileceği korkusuyla 17 Nisan’da ikinci kez taç giydi. Bir ay sonra da İngiltere’nin yönetimini Canterbury başpiskoposu Hubert Walter’a bırakarak dönmemek üzere Normandiya’ya gitti. Son beş yılını II. Philippe’le aralıklı olarak yaptığı savaşlarla geçirdi. Limoges vikontuyla yaptığı bir çarpışmada yaralanarak genç yaşta öldü.