Dünya Tarihi

Marbury-Madison Davası, ABD Yüksek Mahkemesi'nin ilk kez Kongre'nin çıkardığı bir yasayı anayasaya aykırı ilan ederek (24 Şubat 1803) yargı denetimi öğretisinin te­mellerini attığı dava. Dava öncesinde Yük­sek Mahkeme ile Başkan…

Marburg Tartışması, Alman ve İsviçreli Reformcular arasında 1-4 Ekim 1529'da Almanya'nın Marburg kentinde Komünyon üzerine yapılan tartışma. II. Speyer Meclisi'nin (Diet) (Nisan 1529) Reforma karşı aldığı çoğunluk kararına yanıt vermek…

Maravi İmparatorluğu, Maravi Konfederasyonu olarak da bilinen, Afrika'nın güne­yinde yaklaşık 1480'de kurulmuş merkezi yönetim sistemi. Konfederasyonun üyeleri, günümüzde Malavi'nin orta ve güney ke­simlerini oluşturan yöreye kuzeyden…

Marathon Savaşı, Pers Savaşları (İÖ.490-449) sırasında, Attika'nın kuzeydoğu­sundaki Marathon Ovasında gerçekleşen çarpışma (İÖ. Eylül 490).  Öğleden akşama değin süren çarpışma sonunda Atinalılar Yunanistan'daki ilk Pers istilasını geri…

Maratha savaşları, İngilizler ile Maratha Konfederasyonu arasında çıkan ve konfede­rasyonun yıkılmasıyla sonuçlanan üç çarpış­ma (1775-82, 1803-05,. 1817-18). I. Maratha Savaşı, İngilizlerin, Pişva görevini üstlenmek isteyen Raghunath…

Maratha Konfederasyonu, 18. yüzyılda, Batı Hindistan'da Şivaci tarafından kurul­muş olan Maharashtra Krallığı'nın, Babür­lülerin saldırılan sonucunda yıkılmasından sonra oluşturulan ittifak. Hint-Türk impara­toru Evrengzib'in ölümünden…

Maori Savaşları, Yeni Zelanda'da Maori­ler ile İngiliz koloniciler arasında çıkan savaşlar (1860-72). Maorilerin topraklarının büyük bölümünü kaybetmesi ve toplumsal bir çöküntüye uğramasıyla sonuçlanmıştır. İngiltere'nin 1840'ta Yeni…

Maoculuk, 1920'lerden, öldüğü 1976'ya değin Mao Zedong'un geliştirdiği devrim ideolojisi ve metodolojisinden oluşan öğre­ti. Anlamı, Mao'nun Marksizm-Leninizme yaptığı düşünülen hangi katkıların ne ölçü ve ölçekte temel alındığına bağlı…

Ma-Xia okulu, Çin resminde manzara okulu. Adını 12. yüzyılın son çeyregı ile 13. yüzyı­lın başlarında Güney Song Akademisi'nin en önemli temsilcileri olan Ma Yuan ıle Xia Gui'in üslubundan almıştır. Üyeleri manzaralarında geniş bir…

Lytton Komisyonu, Japonya'nın 18 Eylül 1931'de Mançurya'ya saldırmasının nede­nini belirlemek üzere Milletler Cemiyeti'nce atanan ve Lytton 2. kontu V.A.G.R. Bulwer-Lytton'ın başkanlığında görev yapan soruşturma kurulu. Komisyon geniş…

Lykeion hareketi, bir dönem ABD'nin kuzeydoğu ve ortabatı eyaletlerinde geniş ilgi gören ve yetişkinlerin eğitimini amaçlayan hareket. 1826'da Josiah Holbrook öncülüğünde Mil­bury'de (Massachusetts) kurulmuş, adını Aristoteles'in ünlü…

Lützen Çarpışması, Otuz Yıl Savaşları (1618-48) sırasında, İsveç kralı II. Gustaf Adolf'un öldüğü çarpışma (16 Kasım 1632). Çarpışmada Kuzey Almanya'dakj müttefik­lerine yardım etmek isteyen İsveçlilerle Kutsal Roma-Germen İmparatoru II.…

Lütesiyen Kat, Eosen Bölümde (y. 54-38 milyon yıl önce) oluşan kayaç katmanları­nın başlıca bölümü ve bu kayaçların çökel­diği zaman dilimi. Auversiyen Katın altında ve Kuiziyen Katın üstünde yer alır. Adı, Romalıların Paris'e verdikleri…

Lut Gölü Ruloları, Filistin'in güneyindeki Yahuda çöllerinde çeşitli mağara ve yıkmtı­larda bulunmuş, papirüs ya da deri yazma metinlere verilen ad. Modern arkeoloji tarihinin en önemli buluşu olan Lut Gölü Ruloları araştırmacıların…

Lustratio, Eski Yunan'da ve Roma'da, saflığı bozduğuna inanılan durumların (kan dökme, doğum, cesetle temas) kirletici etkisinden arınmak için yapılan bireysel ya da toplu törenler (Latincede "kurban yoluyla arın­ma"). Bu amaçla…

Lusitania, Alman denizaltısı tarafından 7 Mayıs 1915'te batırılması ABD'nin I. Dünya Savaşı'na girmesine dolaylı yoldan etkileyen İngiliz yolcu gemisi. New York'tan yola çıkan 32 bin ton ağırlığındaki gemi, 1.959 yolcusu ve…

Lupercalia, adı verilen rahipler topluluğunun denetiminde her yıl 15 Şubat'ta kutlanan Eski Roma şenliği. Kökeni bilinmemekle birlikte adı­nın lupus (Latincede "kurt") sözcüğünden türemiş olması olasılığı, sürüleri kurtlardan koruyan…

Lupemban kültür, Afrika'da Tanzanya'da yaklaşık 40 bin yıl önce başlayan Üst Ple­yistosen Dönem kültürü. Bu bölgenin or­manlık bölgelerindeki Sangoan kültürden gelmiş ve onun yerini almıştır. Lupemban kültürün oldukça küçük ve iyi…