Gaius Lucilius, şiirsel yergi türünün yaratıcısı. Latincede daha önce de kullanılan, ama herhangi bir biçimden yoksun olan satura (sözcük anlamı “karışık yemek”) türüne çağdaş yergili şiirin taşıdığı eleştirel yorumu katarak belirgin bir özellik kazandırmıştır (d. İÖ Y. 180, Suessa Aunmca, Campanİa – ö. 10 y. 103/102, Neapolis Napoli, İtalya).
Roma’nın tanınmış bir ailesinin oğluydu. İyi öğrenim görmüş, bilge Yunanlılarla dostluk kurmuştu. Yunan kültürünü yakından tanıması zekasını ve söz ustalığını yöneltecek bazı hedefler bulmasını sağladı. İspanya’da hizmetinde çalıştığı General Scipio Aemilianus’un ve dönemin öbür tanınmış kişilerinin yakın çevresinde bulundu. Yaşamının büyük bölümünü Roma’da geçirdi. Zengin deneyimlerini yazılarında kaynak olarak kullanmaya başladığında orta yaşı geçmişti.
Yapıtları ölümünden sonra 30 kitap halinde toplanan Lucilius’un yazdıklarından günümüze yalnızca 1.300 dize ulaştı. Büyük bölümü altılı hece ölçüsüyle yazılan bu şiirler Horatius, Persius ve Iuvenalis gibi sonraki Romalı yergicileri etkiledi.
İbranice ve Aramcayla birlikte Yahudilerin üç temel yazı dilinden biri
Lucilius coşkulu, kendine düşkün bir mizaca, güçlü bir zekaya ve sağlam bir düşünce yapısına sahipti. Kendisini ifade etmek için seçtiği yergi türünde politika, toplumsal yaşam, lüks yaşam biçimi, evlilik, çalışma yaşamı ve yolculuk gibi günlük temaları kullanarak dehasını ortaya koydu; hem toplumsal, hem özel yaşamdaki davranışları korkusuzca eleştirdi.