Halil Bedii Yönetken

Halil Bedi Yönetken, müzikolog, folklor araştırmacısı ve eğitimci. Türk halk müziği ezgilerinin notaya alınıp arşivlenmesine büyük katkısı olan müzikçi. Çalışmalarıyla Türkiye’de müzik eğitiminin bilimsel temellere oturtulmasına katkıda bulunmuştur (d. 15 Mayıs 1899, Bursa ö. 28 Aralık 1968, İstanbul).

İstanbul Muallim Mektebi’ni (1917) bitirdikten sonra, Bursa ve İstanbul’da çeşitli ilk ve orta dereceli okullarda müzik öğretmenliği yaptı. 1928’de devlet bursuyla Çekoslovakya’ya giderek Prag Devlet Konservatuvarı’nda müzik pedagojisi öğrenimi gördü. Daha sonra Berlin ve Pariste de müzik pedagojisi kurslarını izledi. 1933’te Türkiye’ye dönünce Gazi Eğitim Enstitüsü’nün (bugün Gazi Üniversitesi) Müzik Bölümü’ nün başına getirildi. Musiki Muallim Mektebi’nde ve Ankara Lisesi’nde dersler verdi. 1934te Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim Şubesi müdürlüğü yaptıktan sonra 1935’te Gazi Eğitim Enstitüsü’ndeki görevine döndü. 1936’da Ankara Devlet Konservatuvarı’nda kulak eğitimi ve koro öğretmenliğine atandı. 1957’de, İstanbul’daki Çapa Eğitim Enstitüsü’nde müzik öğretmeni oldu. İstanbul Belediye Konservatuvarı’ nın (bugün İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı) Halk Musikisi Bölümü’nde folklor dersleri verdi. 1964’te emekli olduktan sonra, İstanbul Radyosu’nda müzik danışmanı oldu ve bu görevi ölümüne değin sürdürdü.

Ankara Devlet Konservatuvarı’nın düzenlediği derleme gezilerine katılarak, başta Muzaffer Sarısözen olmak üzere, Ahmet Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin, Necil Kâzım Akses ve Hasan Ferit Alnar ile birlikte Anadolu’nun pek çok yöresini dolaşan Yönetken, 10 bin kadar halk ezgisinin notalanıp arşivlenmesine yardımcı oldu. Ayrıca Ankara Devlet Konservatuvarı’nın Tatbikat Sahnesi için, Satılmış Nişanlı, OrJeo ve Hânsel ile Gretel gibi operaların librettolarını Türkçeye çevirdi. Batılı çocuk şarkılarından yaptığı uyarlamalarla, Türkçe okul şarkıları repertuvarını zenginleştirdi ve kendisi de okul şarkıları besteledi. Başlıca yapıtları arasında, İlk Mekteplerde Gınanın Usul-i Tedrisi (1927), 50 Okul Şarkısı (1990), Okul Müzik Eğitim Metodları (1952), 25 Okul Şarkısı (1993), İlkokullarda Müzik Kılavuzu (1966), Derleme Notları I (1966) sayılabilir.