Karl Lueger

Karl Lueger, belediye başkanlığı sırasında Viyana’yı modern bir kent durumuna getirmiş, Hıristiyan Sosyal Parti’nin kurucusu ve önderi olan Avustur­yalı siyaset adamı (d. 24 Ekim 1844, Viyana – ö. 10 Mart 1910, Viyana).

Bir işçi ailesinin oğluydu. Viyana Üniversi­tesi’nde hukuk öğrenimi gördü. 1875’te Viyana belediye meclisine bir liberal ola­rak girdi. Yolsuzlukları ortaya çıkarmak için yürüttüğü çabalarla kısa sürede hal­kın sevgisini kazandı. Daha sonra Ya­hudileri ve liberalleri hedef alan konuşma­larıyla korku ve duygularına sözcülük ettiği zanaatçılar ve alt orta sınıflar arasında çok sayıda yandaş buldu. 1885’te Reichsrat’a seçildi. 1889’da Hıristiyan Sosyal Parti’nin kurucuları arasında yer aldı ve ölümüne değin partinin en etkin önderlerinden biri olarak kaldı. Çokuluslu Habsburg imparatorluğu sınırları içinde yaşayan bütün milli­yetlerin eşitliğine inanan Lueger, Avustur­ya-Macaristan ikili Monarşisi’ne karşı çıka­rak federal bir devlet yapısını savundu.

Hıristiyan Sosyal Parti’nin Viyana belediye meclisindeki üyeliklerin üçte ikisini kazaması üzerine belediye başkanı seçildi. Ama imparator I. Franz Joseph, Lueger’i devrim­ci olarak gördüğünden göreve başlamasını iki yıl süreyle onaylamadı. Lueger 1897’de başladığı başkanlık görevi sırasında kentin banliyölerini belediye sınırlan içine aldı; tramvay, elektrik ve havagazı hizmetlerini yürüten kuruluşları belediye yönetimine bağladı; kentte çok sayıda park ve bahçeyle okul ve hastane açtı. Onun döneminde Viyana modern bir büyük kent durumuna geldi.

Avusturya’da genel oy hakkının kabul edilmesinde (Ocak 1907) önemli rol oyna­yan Lueger, Hıristiyan Sosyal Parti’nin ül­kenin milliyetler sorununa çözüm olarak önerdiği federasyon ilkelerinin belirlenme­sinde de son derece etkili oldu.