Luka İncili, Yeni Ahit’teki dört İncil’den üçüncüsü. Markos ve Matta İncilleriyle birlikte üç Sinoptik İncil’den (Yunanca synoptikos: “bir arada görülmüş) biridir.
Geleneksel olarak, Havari Paulus’un yakın arkadaşlarından “sevgili hekim Luka‘ya” (Kolossaililere Mektup 4:14) dayandırılır. Luka İncili’nin Yahudi kökenli olmayan Hıristiyanlar için yazıldığı açıkça bellidir. Örneğin Hz. İsa’nın soyağacı, Yahudilerın atası Hz. İbrahim yerine, insan soyunun atası Hz. Adem’e kadar götürülür. Metnin
yazıldığı yer ve tarih kesin olarak bilinmemektedir. Pek çok araştırmacı IS 63-70 tarihinde, bazılarıysa daha geç yazıldığını öne sürerler.
Matta gibi Luka da İncil’inin büyük bölümünü Markos İncili’ne dayandırır. Genel olarak olayların sıralanışında Markos’u izler, Markos İncili’ndeki malzemenin yaklaşık yarısı Luka’nın metninde de yer alır. Ama Luka ve Matta İncillerinin Markos İncili’nde bulunmayan pek çok bilgiyi de içermesi, Luka ile Matta’nın bir başka ortak kaynaktan da yararlanmış olabileceklerini düşündürür.
Luka incili. Hz. İsa’nın çocukluğu konusunda öteki İncillerde bulunmayan ayrıntılar verir. Caesar Augustus’un hükümdarlığı sırasında yapıları nüfus sayımı, Beytlehem’e yolculuk, Hz. İsa’nın doğumu, çobanların tapınması, Hz. İsa’nın sünnet oluşu ve 12 yaşındayken tapınakta “din öğretmenleri”yle (Luka 2:46) konuşması vb anlatılır. Ayrıca İsa’nın Göğe Çıkışı’nı anlatan tek İncil, Luka’nın metnidir.
Luka İncili, bakış açısıyla da öteki İncillerden ayrılır. Hz. İsa’nın peygamberlik görevini anlatması, Tanrı’nın genel tarihsel amacını ve kilisenin bu amaç içindeki yerini göz önüne alacak biçimde bakış açısını genişletmesi bakımından Sinoptik İncilleri aşar. Luka İncili ile onu tamamlayan Resullerin İşleri, kiliseyi, Hz. İsa’nın ölümü ile ikinci Gelişi arasındaki dönemde, Tanrı’nın yeryüzünde kurtuluşu sağlama aracı olarak betimler. Tanrı’nın amacını üç tarihsel dönemde kavrayan bu iki kitap böylece Hıristiyanlığın ilk tarih metnini oluşturur. Buna göre tarihin üç dönemi şunlardır: Eski İsrail’den Vaftizci Yahya zamanına değin süren şeriat ve peygamberler dönemi, Hz. İsa’nın yeryüzünde bulunduğu dönem ve Hz. İsa’nın Göğe Çıkışı’ndan ikinci Gelişi’ne değin yeryüzünde kilisenin görevli olduğu dönem.
