Luvi dili

Luvi dili, eskiden Anadolu’nun güneyinde ve Suriye’nin kuzeyinde konuşulan, Hint­Avrupa ailesine bağlı ölü dil.

Hitit, Lidya ve Pala dillerinin yakın akrabası, Likya dilinin de atasıdır. Luvi dilinde günümüze ulaşan en önemli belgeler, başkent Hattuşa’da (Boğazköy) ele geçen Hitit arşivindeki çivi­yazılı tabletlerin Luvili (Luvi dilinde) işaret­li bölümleridir. Bu bölümler, bazı tanrılar için yapılan törenlerde okunan parçalardan oluşur. Çivi yazısıyla yazılmış Luvi dili üzeri­ne ilk çalışma, 1922’de Emil Forrer tarafın­dan yapılmıştır.

Hitit tabletlerindeki Luvi diliyle yazılmış çivi yazılı bölümlerden başka, günümüze bir de hiyeroglifle yazılmış yazıtlar ulaşmıştır. Hiyeroglif Luvi dili (genellikle de Hiyeroglif Hitit dili) olarak bilinen bu dilin ilk örnekleri İÖ. 1700 ve 1600’lerden kalma Hitit mühürleri üstünde görülür. Bu dille yazılmış en son belgeler ise İÖ.8. yüzyılın son çeyreğine tarihlenir. Hiyeroglif Luvi dili 1930’larda hemen hemen tümüyle çözül­müş, 1947’de Karatepe’de ele geçen, Hiye­roglif Luvi ve Fenike dillerinde yazılı ikidilli yazıtlar da bu dilin anlaşılabilmesi için yeni bilgiler sağlamıştır. Hiyeroglif Luvi dili bir Doğu Luvi lehçesi, çivi yazısıyla yazılan dil ise bir Orta Luvi lehçesi olarak sınıflandırı­lır. İÖ y. 600-200 arasında alfabetik bir yazı sistemiyle yazılan Likya dilinin bir Batı Luvi lehçesinden türediği sanılmaktadır.

Yidiş dilinde basılmış bilinen ilk kitap

 

Total
0
Shares
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Previous Article

Luvaleler

Next Article

Luviler

Related Posts