Ly Hanedanı

Ly Hanedanı, Vietnam’da kurulmuş iki ayrı hanedana verilen ad. Bunlardan, Erken Ly hanedanı olarak anılan ilki üç ayrı krallığı kapsar.

544-547 arasında varlık gösteren ilk krallığın kurucusu Ly Bon, hanedanın da kurucusu sayılır. Diğer iki krallık da Ly Xuan (589-590) ve Ly Phat Tu (590’ların sonları-603) tarafından kurulmuştur. 1009-1225 arasında varlık gösteren Geç Ly hane­danı ise Vietnam’daki üç büyük hanedanın ilkiydi. 1009’da Ly Thai To, ülkenin kuze­yindeki Kızıl Irmak deltasında bir krallık kurdu. Sonradan Dai Viet adını alan bu krallığın başkenti Thang Long’du (Hanoi).

Vietnam’daki ilk istikrarlı hanedan olan Geç Ly, günümüz Vietnam Devleti’nin de temelini oluşturdu.

Geç Ly hanedanının gerçekleştirdiği en önemli değişikliklerden biri Çin tarzı bir yönetimdi. Bu sistemle yerel hükümdarların yerini dokuz kademeli bir hiyerarşi içinde örgütlenmiş devlet görevlileri aldı. Bir aka­demi ve memurların eğitimi için, özel bir okul kuruldu. Merkezi yönetim, bütün yurt­taşlar için zorunlu askerlik hizmeti uygula­masına da olanak sağladı ve böylece 200 yıl boyunca Çin ve Çampa devletlerinin saldırı­larına karşı koyulabildi.

Kızıl Irmak delta­sında kurulan setler ve kanal ağı, yazın taşkınları, kışın kuraklığı önleyerek bölgeyi dünyanın en verimli pirinç üretim alanların­dan biri durumuna getirdi. Kültür ve sanatı da destekleyen Ly hanedanı döneminde ülkede klasik Çin edebiyatı yaygınlaştı. Vietnam etkisi, güneydeki Hintlileşmiş Çampa Krallığı’na kadar yayıldı.

Taouculuğun temel kaynağı olarak gösterilen, Nanhua’nın Sat Klasiği ile ünlü Filozof

 

Total
0
Shares
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Previous Article

André Michel Lwoff

Next Article

Ly Bon