Lykeion hareketi, bir dönem ABD’nin kuzeydoğu ve ortabatı eyaletlerinde geniş ilgi gören ve yetişkinlerin eğitimini amaçlayan hareket.
1826’da Josiah Holbrook öncülüğünde Milbury’de (Massachusetts) kurulmuş, adını Aristoteles’in ünlü okulundan almıştır. Holbrook, Iykeion’ların mahalle, il, eyalet ve ülke düzeyinde hiyerarşik biçimde örgütlenerek uluslararası bir kuruluşun çatısı altında toplanmasını önermişti. Hiçbir zaman uluslararası bir lykeion kurulmadıysa da, ABD’de lykeion’lar hızla çoğaldı ve 1834’te sayıları 3 bine ulaştı.
Holbrook’un tasarısına göre, her lykeion bilginin, özellikle doğal bilimler öğreniminin yayılmasına katkıda bulunacaktı. Her birinin, bulunduğu yörenin kayaç, mineral gibi oluşumlarından örnekler içeren bir doğa koleksiyonu kurması amaçlanıyordu. Eğitim ve bilgilenme olanaklarının kısıtlı olduğu yörelerde Holbrook ‘un düşüncesi çabucak benimsendi; kısa sürede, tartışmalar, açıkoturumlar, konferanslar düzenlenmeye, deneme ve incelemeler yazılmaya haşladı. Hareketin ilk yıllarında önemli hedeflerden biri de herkese açık okullar kurulmasını sağlamaktı.
1830’ların ortalarına doğru, lykeion’larda ders verenlere ücret ödeme uygulaması başlatılınca, Ralph Waldo Emerson, Frederick Douglass. Henry David Thoreau, Daniel Webster, Nathaniel Hawthorne ve Susan B. Anthony gibi kişiler de harekete destek oldu. Emerson ‘ın yayımlanan pek çok denemesi, aslında lykeion’daki ders ve konferans notlarıydı.
ABD İç Savaşı sırasında, köleleri özgürleştirmek amacıyla çıkarılan yasalar
Amerikan iç Savaşı’na değin gelişmeyi sürdüren lykeion’lar, bu dönemde, tümüyle yetişkin eğitimine yönelik halk kuruluşları olan chautauqua’lara dönüştüler (chautauqua hareketi). ABD’de ders programlarının genişletilmesinde, ayrıca birçok yerel müze ve kütüphane kurulmasında lykeion hareketinin büyük payı olmuştur.
