Lysandros, Peloponnesos Savaşı’nda Sparta’yı nihai zafere ulaştıran ve savaş sonrasında bütün Yunanistan’da güçlü bir egemenlik kuran Eski Yunanlı asker ve siyasal önder.
Meslek yaşamının ilk yılları konusunda hiçbir şey bilinmemektedir. Donanma komutanlığının ilk yılında Notion açıklarında girdiği bir deniz savaşını kazandı (İÖ. 406) ve Pers hükümdar naibi Genç Kyros’un desteğini elde etti. Sparta yasalarının,ikinci bir dönem donanma komutanlığına izin vermemesi nedeniyle ikinci komutan olarak katıldığı, ama yönetimi elinde tuttuğu Aigos-Potamoi Savaşı’nda (10 Eylül 405), Atina filosunun yok edilmesinde önemli rol oynadı. Bu savaş sonunda Hellespontos’tan (Çanakkale Boğazı) geçen tahıl yolu kapanınca, açlık tehdidiyle karşılaşan Atinalılar teslim oldu (10 Nisan 404). Lysandros Atina’da Otuz Tiran oligarşisinin kurulmasına ön ayak oldu. Atina’nın eski müttefiklerinin bir çoğunun da Spartalı bir komutanın (harmost) yönetimindeki garnizonlarla takviye edilen ve kendi yandaşlarından oluşan bir onlar meclisince (dekarkhia) yönetilmesini sağladı.
İskenderiye Kütüphanesi’nin ilk kütüphanecisi
Thrasybulos’un demokrasiyi geri getirmek amacıyla başlattığı ayaklanma karşısında İÖ 403’te Otuz Tiran’ı desteklemek üzere Atina’ya gönderildi. Tam başarıya ulaşacağı sırada, Sparta’ nın politika değiştirmesi yüzünden, Atina’ da demokrasinin yeniden kurulmasına izin veren bir uzlaşmayı kabul etmek zorunda kaldı. Bu gelişmeden sonra onlar meclislerinin kaldırıldığı ve kendi siyasal gücünün de azaldığı sanılmaktadır. İÖ 399’da II. Agesilaos’un Sparta tahtına çıkmasına yardım ettiyse de, devlet yönetiminden uzak tutuldu. Korinthos Savaşı’nın (10 395-387) başında Sparta’nın kuzey müttefiklerinden oluşan bir orduya komuta ederek Boiotia’ ya girdi. Haliartos’a saldırdığı bir sırada öldürüldü.
