Mars-la-Tour ve Gravelotte Çarpışmaları, Fransız-Alman Savaşı’nda iki büyük çarpışma (16-18 Ağustos 1870). Bu çarpışmalarda Mareşal Achille-François Bazaine komutasındaki 130 bin kişilik Fransız Ren Ordusu, General Helmuth von Moltke komutasındaki iki Alman ordusunun saflarını yaramayınca Metz Kalesi’nde sıkışmış, bunun üzerine Mareşal Mac-Mahon, Bazaine’i kurtarmak için başarısız bir girişimde bulunmuş ve sonuçta Sedan’da ezici bir yenilgiye uğramıştır.
Ağustosun ilk haftasındaki Alman zaferlerinden beri Fransız ordusu geri çekiliyordu, komuta kademesi de çok sarsılmıştı. Metz’ den Verdun’e doğru geri çekilmekte olan Ren Ordusu’nun komutası 12 Ağustos’ta Bazaine’e verildi. Geri çekilirken, Mars-laTour’un doğusunda Vionville yakınlarında General Constantine von Alvensleben komutasındaki 30 bin kişilik Alman 3. Kolordusu tarafından yolu kesildi. Bazaine’in askerlerinin dörtte birini tutsak edip Vionville’i ele geçiren Alvensleben, batıya kaçış yolunu Fransızlara kapamış oldu. Böylece patlak veren Mars-la-Tour Çarpışması Batı Avrupa’daki son büyük süvari çarpışmasıydı; her iki taraf da yaklaşık 16 bin kayıp verdi.
17 Ağustos’ta Bazaine, ordusunu etrafı surlarla çevrili Saint-Privat-la-Montagne köyü ile Metz’in birkaç kilometre batısındaki Gravelotte arasında kuzey-güney doğrultusunda uzanan tepelere çekti. Böylece Fransızların cephesi, geri çekilmeye niyetlendikleri batı yönüne dönmüş oldu. Marsla-Tour ile Metz arasındaki yola koşut ve cepheleri kuzeye dönük olarak savaş düzeni alan Almanlar, Fransızların sağ kanatlarında bulunduğunu 18 Ağustos’un ilk saatlerine değin fark etmediler. Fransızların düzeni anlaşılınca, birçok Alman birliği 90 derece doğuya dönerek Fransız hatlarına karşı cephe aldı. Moltke, askerlerini doğrudan çok iyi bir konumdaki Fransızların üzerine göndermek zorunda kaldı ve Bazaine’in tutuculuğu sayesinde yenişmezliği zafere dönüştürdü. Fransız hattının Saint-Privat çevresindeki kuzey kesimi, karanlık çökerken Metz’e doğru geri çekilmek zorunda kalıncaya değin ev ev çarpışarak, saldıran Alman kuvvetlerine ağır kayıplar verdirdi. Fransız hattının, derin bir vadide bulunan ve siperler hazırlayan güney kesimi, buraya yönelen Alman saldırılarını tümüyle eritti. Moltke, Bazaine’in Verdun yolunu yeniden açmak üzere karşı saldırıya geçmesini beklerken, Bazaine geceyi Metz’e geri çekilmekle geçirdi.
Fatih Sultan Mehmed’in Anadolu’yu tamamen Osmanlı İmparatorluğu haline getirdiği savaşın adı
Fransızların Gravelotte’da 13 bin kişi kaybetmesine karşılık 20 bini aşkın kayıp veren Almanlar gene de Fransız ordusunu sıkıştırmayı başarmıştı. Böylece Moltke, ordusunun bir bölümü ile Bazaine’in birliklerini Metz’de tutarken, kuvvetlerinin geri kalan bölümü ile Mac-Mahon’u 1 Eylül’de Sedan’da bozguna uğratma olanağı buldu.
