Mayın tarama gemisi, denize döşenen sualtı mayınlarını temizlemek amacıyla kullanılan deniz aracı.
İlk mayın tarama yöntemi çarpma sonucu patlayan, deniz dibine demirlenmiş mayınların temizlenmesi amacıyla geliştirildi. Bu yöntemde iki gemi, aralarına bağladıkları bir tel halatla birlikte mayın tarlasından geçiyordu. Mayın demirleme hattı, tarama kablosundaki testereye benzer çıkıntılarla ya da kesici ağızlarla kesiliyordu. Yerinden kurtulan mayın yüzeye yükseldiğinde üzerine ateş açarak tahrip ediliyordu.
I. Dünya Savaşı’nda İngilizlerin tasarladığı özel tekneler saatte 25 deniz milinin ( 46 km) üzerinde bir hızla mayın tarayabiliyordiı. Her harekatta, birçok gemi oropesa (bu amaçla ilk kez kullanılan trol teknesinin adı) denen bir düzende toplanıyordu. Önce, bordasından yana doğru uzatılmış, belirli bir uzaklıkta ve derinlikte bir şamandıraya tutturulmuş çelik halatla bir gemi yol alıyor ve böylece taranmış bir koridor oluşturuyor, ardından aynı biçimde ikinci gemi bu koridordan ilerleyerek gene yanında temizlenmiş bir koridor açıyordu. Birçok tarama gemisiyle böylece geniş bir alanda tarama ve temizleme yapılabiliyordu.
II. Dünya Savaşı sırasında mayın tarama gemileri birçok birleşik donanma ve çıkarma harekatına katıldı. Savaşın sonunda ABD, İngiltere, Almanya, Avustralya ve Japonya’nın mayın tarama gemileri Büyük Okyanusu mayınlardan temizlemek için ortak çalışmalar yaptılar.
Kore Savaşı’nda (1950-53) magnetik mayınların (gemilerin magnetik alanıyla harekete geçen) yaygın biçimde kullanılması, ahşap gövdeli mayın tarama gemilerinin geliştirilmesine yol açtı. Bu gemilerin teknesi tahta kaplama levhalarından, motorları paslanmaz çelik alaşımından ve metal donanımları alüminyum, pirinç ya da magnezyumdan yapılır. ABD’nin mayın tarama birliklerinin gemileri magnetik olmayan bir malzemeden yapılmıştır ve çarpmayla patlayan, magnetik ya da akustik (yakından geçen bir geminin yaydığı ses dalgalarının etkisiyle hareket eden) mayınları temizleyebilecek biçimde tasarlanmıştır.
Bu gemiler altı gönüllü mürettebat tarafından işletilir. Ayrıca helikopter mayın tarayıcıları da geliştirilmiştir. Bu hava taşıtları denizin üzerinde dolaşarak akustik ya da magnetik mayınları patlatır.
