Mazı, ağaçuru olarak da bilinen, bazı böceklerce bitki dokularında oluşturulan ve genellikle tanen içeren yumrulara verilen ad.
Mazı
Protaeceae familyasından, kışın yapraklarını dökmeyen, fındıksı meyveleri olan 10 kadar süs ağacı türünün oluşturduğu cins.
Bunların içinde en yaygın olanı meşe mazısıdır. Bu mazı çeşidi mazı ansınca (andricus gallaetinctoriae), bir meşe türü olan Quercus infectoria’nın dallarında oluşturulur. Ortalama 1-2,5 cm çapında, sarımsı ya da gri-esmer renkli, üzeri pürtüklü küremsi taneler halindeki meşe mazısı yüzde 50- 70 oranında tanen içerir. Ticarette rengine ve tanen içeriğine göre sınıflandırılan üç değişik tipi vardır. Bunlardan 1,5 cm’lik bir çapa ulaştığında toplanan petrol yeşili rengindeki çivit mazısı tanen içeriği en yüksek olan üründür. Olgunlaşma döneminde soluk sarı renk alan beyaz mazı ile geç toplandığı için düşük kaliteli bir ürün olan sarımsı-kırmızı renkli kırmızı mazı ilkinden daha az tanen içerir. Ticari önemi olan bir başka mazı çeşidi ise Melaphis sinensis türü yaprak bitkilerinin Rhus chinensis’in yapraklarında oluşturduğu Çin (ya da Japon) mazısıdır. Gri renkli, kadifemsi tüylerle kaplı olan bu biçimsiz bazı çeşidi yüzde 57-60 oranında tanen içerir.
Mazı Kullanım Alanları
Bitkilerin yaprak, sürgün, tomurcuk ve palamut gibi çeşitli bölümlerinde oluşabilen bu yumrular değişik biçim ve büyüklüktedir. Tanence zengin olan çeşitleri tıpta ( özellikle veteriner hekimlikte ishal kesici olarak), boyacılıkta ve sepicilikte kullanılır.
