Molla Lutfî, 15. yüzyılda yaşamış, Osmanlı tarihinde düşünceleri nedeniyle öldürülen ilk İslam bilgini, Ali Kuşçu’nun öğrencisi. Sarı Lütfi ya da Deli Lütfi olarak da bilinir (d. Tokat ö. 24 Aralık 1494, İstanbul).
İlk derslerini döneminin büyük bilginlerinden olan babası Tokatlı Kutbeddin Hasan’ dan aldı. Sonra Sinan Paşa’nın öğrencisi oldu. Ali Kuşçu’dan matematik öğrendi. 1471’de Sinan Paşa’nın önerisiyle II. Mehmed (Fatih) tarafından hafız-ı kütüb (kütüphane müdürü) atandı. Sinan Paşa Sivrihisar’a sürülünce (1476), görevinden ayrılarak onunla birlikte gitti. II. Mehmed’in ölümünden sonra hocasıyla İstanbul’a döndü (1481). Çeşitli medreselerde müderrislik yaptı. Bağnaz olarak nitelediği bilginlerle devlet adamlarına yönelik sert ve acımasız eleştirileriyle çok sayıda düşman edindi; karşıtlarınca dinsizlikle suçlandı. Dönemin ünlü din bilginlerinin katıldığı tartışmalı bir yargılamada verilen karar uyarınca idam edildi.
Zeynep Kâmil Hastanesi’ni yaptıran Sadrazam
Döneminin önde gelen bilginlerinden olan Molla Lutfi, Osmanlı tarihinde düşünceleri nedeniyle öldürülen ilk bilgindir. Edebiyat, bilim tarihi, matematik, fıkıh gibi konularda çok sayıda yapıt yazmıştır. Bunlar arasında, mizah üzerine yazdığı Harname, 100 kadar ilmi inceleme alanlarıyla tanıttığı el-Metalibü’l-İlahiye, Cürcani üzerine eleştirilerini topladığı Seb’ü’ş-Şidad ve Delos problemine (Yunan adası Delos’taki sunağın alanının iki katına çıkarılmasına ilişkin problem) çözüm getirdiği geometri kitabı Taz’ifü’l-Mezbah sayılabilir.
