Marshall Planı,resmi adı Avrupa Kalkınma Programı olan, ABD dışişleri bakanı George C. Marshall tarafından ortaya atılan ve II. Dünya Savaşı sırasında büyük yıkıma uğramış Avrupa ülkelerine ekonomik yardım öngören program.
Savaş sonrasında yaşanan işsizlik, yoksulluk ve kargaşanın Batı Avrupalı seçmenleri komünist partilere yöneltmesinden çekinen ABD yönetimi, bu ülkelerin ekonomik durumlarının bir an önce düzeltilmesi gerektiğine inanıyordu. Yardım planını kamuoyuna ilk kez 5 Haziran 1947’de, Harvard Üniversitesi’nde düzenlenen bir konferansta Dışişleri Bakanı George C. Marshall açıkladı. Temmuz 1947’de 16 Avrupa ülkesinin temsilcilerinin katıldığı bir konferansta, Avrupa’nın ekonomik gereksinimlerini açıklayan bir rapor yayımlandı. Bu rapora dayanarak hazırlanan Avrupa Kalkınma Programı’nın ABD Kongresi tarafından onaylanmasıyla, plan yürürlüğe girdi (1948). Programın dört yıl için geçerli olması ve bütün Avrupa ülkelerini kapsaması öngörülmüştü. Ama, Sovyetler Birliği ve öteki Doğu Avrupa ülkeleri programa katılmayı reddettiler. Türkiye ise 1947’de düzenlenen konferansta 615 milyon ABD Doları tutarında dış yardım talebinde bulunmuş, ama savaştan zarar görmediği gerekçesiyle bu talebi reddedilmişti. Bunun üzerine Türkiye, doğrudan ABD hükümetine başvurdu. Yardım isteğini olumlu karşılayan ABD ile 4 Temmuz 1948’de Ankara’da imzalanan antlaşmadan sonra Türkiye 1948-52 arasında Marshall Planı çerçevesinde toplam 351 milyon 700 bin ABD Doları tutarında dış yardım gördü.
Paul G. Hoffman’ın yönettiği Ekonomik işbirliği idaresi (ECA) dört yıl içinde yaklaşık 12 milyar ABD Doları tutarında yardım dağıttı. Ekonomik yardım Avrupa ülkelerinde sanayi ve tarımın yeniden canlanmasına, mali istikrarın sağlanmasına ve ticaretin gelişmesine katkıda bulundu. Yardımın büyük bölümünü bağışlar oluşturuyordu, geri kalanı ise borç biçimindeydi. Bu yardımların sonucunda Avrupa Ekonomik işbirliği Örgütü (OEEC) üyesi 16 ülke ve AFC’nin gayri safi milli hasılalannda (GSMH) yüzde 15-25 oranında bir artış görüldü. Plan, Batı Avrupa’nın özellikle kimya, mühendislik ve çelik sanayilerinin canlanmasına büyük katkıda bulundu. Marshall Planı’nın başarısı, Başkan Harry S. Truman’m 1949’da, azgelişmiş ülkelere de benzer yardımlar yapılmasını öngören Dördüncü Madde Programı’nı yürürlüğe koymasında etkili oldu.
Akışkanlar mekaniğinin anlaşılmasında önemli katkıları olan, ısının mekanik eş degerini tam olarak saptayan ilk bilim adamı
