Tahsin Yücel

Tahsin Yücel, Türk akademisyen, öykü ve roman yazarı, denemeci, eleştirmen ve çevirmen, göstergebilimin Türkiye’deki öncülerindendir.(d. 17 Şubat 1933, Elbistan ö. 22 Ocak 2016, İstanbul).

1960’ta Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız ve Roman Dilleri ve Edebiyatları Bölümü’nü bitirdi. 1961’de aynı bölüme asistan olarak girdi. 1971’de doçent, 1978’de profesör oldu.

İlk öyküleri 1950’de Varlık dergisinin yıllığı Yeni Hikâyeler’de çıktı. Daha sonra Yeryüzü, Beraber, Mavi gibi dergilerde yayımlanan öykülerinde, çocukluğundan tanıdığı güneydoğu insanlarını çevreleri içinde yansıttı. Bu ilk öykülerini Uçan Daireler (1954), Haney Yaşamalı (1955, 1991) adlı kitaplarında topladı. Haney Yaşamalı’yla 1956 Sait Faik Hikâye Armağanı’nı, Düşlerin Ölümü’yle (1958) 1959 Türk Dil Kurumu Hikâye Ödülü’nü, Peygamberin Son 5 Günü ile 1993 yılında Orhan Kemal Roman Armağanı, Yalan’la da 2003 yılında ödül aldı. 1997 yılında Fransız Hükümetince akademik ünvan verildi.1970’ten sonra yazdığı öykülerde özgün bir anlatı tekniği geliştirdi. Yaşadıktan Sonra (1969), Dönüşüm (1975 Vatandaş (1975), Ben ve Öteki (1983), Aykırı Öyküler (1989) bu dönemin öykü kitaplarıdır.

Yücel’in L’Imaginaire de Bernanos (1969; Bernanos’un Düş Evreni) adlı doktora tezi Türkiye’de göstergebilim çalışmalarının ilk örneklerinden biri sayılır. Balzac’ın romanlarındaki insan betimlemelerini ele alan Figures et messages dans la Comödie Humaine (İnsanlık Komedyası’nda Yüzler ve Bildiriler) adlı incelemesi 1972’de Fransa’da yayımlanan Yücel, Anlatı Yerlemleri (1979, 1993) adlı incelemesinde göstergebilime dayalı bir edebiyat yaklaşımı izleyerek anlatı çözümlemelerini zaman, uzam ve kişi bağıntıları çerçevesinde ele almıştir. Obür deneme ve incelemelerini Dı/ Devrimi ve Sonuçları (1968, 1982), Yazın ve Yaşam (1976, 1983), Yapısalcılık (1982), Yazının Sınırları (1982) gibi yapıtlarda toplamıştır. Peygamberin Son Beş Günü (1992) adlı bir de romanı vardır.

Tahsin Yücel