Yi Jing

Yi Jing, ya da Yi Çing (“Dönüşümler Klasiği”), Konfüçyüsçü Beş Klasik’ten (Wu Jing) biri. Önceleri kehanet için kullanılmışsa da Çin düşüncesi üzerindeki etkisi ve evrensel çekiciliği insan ile doğayı tek bir kozmoloji sistemi içinde birleştirmiş olmasından kaynaklanır. Çin klasik metinlerinin en eskisi kabul edilen bilgeliğin kitabı olarak da anılır. Metinde yer verilen 64 simgesel heksagramın doğru anlaşılıp yorumlanması koşuluyla günlük yaşamda geçerliliği bulunan derin anlamlar içerdiği kabul edilir. Çağlar boyunca kitabı benimseyenler onu gelecekteki olayları anlama, hatta denetleme aracı saymışlardır.

Yi Jing heksagramları sekiz temel trigramın ikişer ikişer üst üste getirilmesiyle oluşturulmuştur. Bagua denen bu Çin trigramları ise üç bütün ve üç kesik çizgisinin olası sekiz bileşimden her biriyle oluşturulmuş şekillerdir. Her trigramın bir adı, bir kök anlamı ve bir simgesel anlamı vardır. Trigramları efsanevi İmparator Fu Xi’nin bir kaplumbağanın sırtında keşfettiği söylenir. Heksagramları ise genel kabule göre Wen Wang (İÖ 12. yy) oluşturmuştur.

Uygulamada herkes zar atmak ya da sayı çekmek gibi bir yöntemle kendi heksagramını “yaratır” (ve kitaba göre yorumlar). Heksagram en alttan başlayarak satır satır oluşturulur; her satır için dokuz gelirse kesiksiz bütün çizgi, altı gelirse kesik çizgi çekilir. Kesiksiz çizgi evrenin eril yang ilkesini, kesik çizgiyse dişil yin ilkesini temsil eder. Kozmik yin-yang karşıtlığı bütün varlığı ve değişimi açıklar.

Heksagramın her satırı müzikteki bir nota gibi düşünülebilir. Her notanın belli bir niteliği ve anlamı olmasına karşın, gerçek anlamı partisyondaki yerine bağlıdır. Aynı durum heksagramın satırları için de geçerlidir. Bu yüzden Yi Jing’de önce her satırın ayrı açıklamasına, sonra da birimin bütün olarak yorumuna yer verilir. Metinde genellikle şifreli, düşündürücü bir dil kullanılır. Böylelikle kişisel yorumda çok esnek davranılmasına olanak verilir.

Uzmanlar Yi Jing’in Konfüçyüs Klasikleri arasında yer almasını açıklamakta güçlük çeker, çünkü Konfüçyüs’ün (İÖ 551-479) içrek öğretinin her türünden bilinçli olarak kaçındığı anlaşılmaktadır. Bir olasılıkla Taocu ölümsüzlük arayışından etkilenen Han hanedanı dönemi Konfüçyüsçüleri (İÖ y. 2. Yy) Yi Jing’i kullanmalarını haklı göstermek için metindeki bazı yorumların Konfüçyüs’e ait olduğunu ileri sürmüş, bundan sonra da kitap Beş Klasik arasına katılmıştır.

Çosan Hanedanı olarak da bilinen, Kore’nin en son ve en uzun ömürlü kraliyet hanedanı

Total
0
Shares
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Previous Article

Yi Hanedanı

Next Article

Yidiş Dili

Related Posts