Zemin

Zemin, Zemin hanesi olarak da bilinir, klasik Türk müziğinde, özellikle sözlü yapıtların ve doğaçlamaların birinci bölümü. Peşrev, sazsemaisi, oyun havası gibi çalgı yapıtlarında ise bu bölüme genellikle birinci hane denir.

Zemin, yapıtın ya da doğaçlamanın makamının belli başlı özellikleriyle işlendiği bölümdür. Makamın ikincil özellikleri gelişme ya da nakarat bölümünde gösterilir. Zemin çoğunlukla makamın güçlü denen perdesinde sona erer.

Kâr türünde güftelerin dize sayısı değişik olduğu için, zemin bölümündeki dize sayısı da değişir. Ama beste, ağırsemai ve yürüksemai türlerinde güfte hemen her zaman dört dizeli olur, zemin de birinci dizedir.

Bestelerde ve “nakış” olmayan semailerde; ikinci ve dördüncü dize de birinci dizenin melodisiyle seslendirilir. Dört, beş ve altı dizeli şarkılarda birinci dize, çok. kıtalı şarkılardaysa ilk kıtanın tümü ya da ilk iki dizesi zemindir.