Zemzem

Zemzem Arapçada “bol su” anlamına gelir, hemze, tayyibe, tahire olarak da bilinir, Mekke’de Harem-i Şerifteki kuyunun Müslümanlarca kutsal sayılan suyu.

İslam inanışına göre Hz. İbrahim karısı Hacer ile oğlu İsmail’i Mekke Vadisine getirdiğinde yanlarına içi hurma dolu bir dağarcık ile su dolu bir kırba bırakır. Bir süre sonra bu su biter ve oğlunun susuzluktan kıvrandığını gören Hacer su bulma umuduyla Safa ve Merve tepeleri arasında koşuşmaya başlar (hac kurallarından sa’y buradan gelir). Bu sırada Cebrail’in topuğuyla ya da kanadının ucuyla yeri kazdığını ve su çıkardığını görür. Hemen suyun önüne bir çukur açarak birikmesini sağlar ve böylece Zemzem Kuyusu oluşur. Zemzemi duyan Cürhüm kabilesi Hacer’den orada konaklama izni ister. Hacer de, su üzerinde bir mülkiyet hakkı ileri sürmemeleri koşuluyla izin verir. Cürhüm kabilesindekiler öbür kabileler tarafından Mekke’den kovulunca Zemzem Kuyusu’nu doldurarak yerini kaybederler.

Yüzyıllar boyu kapalı kaldıktan sonra Hz. Muhammed’in dedesi Abdulmuttalib ile oğlu Haris’in ortaya çıkardığına inanılan Zemzem Kuyusu’ndan Kâbe’ye gelen hacılara su dağıtılmaya (sikaya) başladı. Abbasi halifesi Ebu Cafer Mansur kuyunun çevresine mermer döşeterek ağzına bir halka geçirtti. I. Süleyman da (Kanuni) 1,55 m yüksekliğinde mermer bir bilezikle yanına su almak için bir havuz yaptırdı.

Hac görevi yerine getirilirken, veda tavafından ve iki rekât namazdan sonra Kâbe’ye bakarak zemzem içmek ve kendi üstüne dökmek sünnettir. Şifa verici bir özelliği olduğu yolunda söylenenler zemzeme daha büyük bir önem verilmesine yol açmıştır. Bu nedenle hacılar Mekke’den ayrılırken armağan olarak vermek üzere yanlarında zemzem götürürler. Ziyarete gelenlere ikram edilen zemzem ayakta, kıbleye dönülerek ve besmeleyle içilir.