Zenon

Zenon, Doğu Roma imparatoru (d. İsaurya, Doğu Piskoposluk Bölgesi – ö. 9.Nisan 491).

Doğu Roma imparatoru I. Leon’un kızı Ariadne ile evleninceye (466 ya da. 467) değin Tarasikodissa adıyla tanınıyordu. Aspar komutasındaki Germen ordularına karşı oluşturulan bir İsaurya ordusuna komuta etti. 469’da konsüllüğe ve başkomutanlığa atandı. I. Leon’un ölümü (474) üzerine Zenon’un yedi yaşındaki oğlu I. Leon adıyla tahta çıktı. Kendisini tahta ortak eden oğlunun da aynı yılın sonunda ölmesiyle tek başına imparator olan Zenon, Afrika’daki Vandallarla kalıcı bir barış sağladı. Ama kısa bir süre sonra en yakın danışmanı İsauryalı İllos ile I. Leon’un eniştesi Basiliskos tarafından tahttan uzaklaştırıldı. Birçok yandaşıyla birlikte İsaurya’ya kaçmak zorunda kaldı. Basiliskos’un dinsel inançlarından dolayı halkın gözünden düşmesinden ve İllos’un taraf değiştirmesinden yararlanarak Ağustos 476’da Konstantinopolis’e (İstanbul) döndü. Yönetimde büyük nüfuz kazanmış olan İllos’un 484’te Anadolu’da başlattığı ayaklanmayı ancak 488’de İllos’u yakalatıp idam ettirerek bastırabildi. Aynı dönemde Theoderich önderliğindeki Ostrogot ayaklanmalarıyla uğraştı. Theoderich’i 489’da Odovakar’m yerine İtalya krallığına getirerek Ostrogotları Doğu Roma’dan çıkmaya ikna etti.

İzleyen dönemde gelenekçi Hıristiyanlar ile Monofizitler arasında çıkan sert tartışmalar üzerine, Mısır’daki kiliseye gönderdiği Henotikon (482. Birlik Bildirgesi) adlı mektupla tarafları uzlaştırmaya çalıştı. Monofizitler bu belgedeki öğretileri kabul ettiler ve böylece Doğu Roma’ya bir ölçüde dinsel barış geldi. Ama 484’te kiliseyle başlayan çatışma 518’e değin sürdü.