Zeybek

Zeybek, Batı Anadolu’nun dağlık bölgelerinde, bir efenin emrindeki yiğitlere verilen ad. Delikanlı yaşta olanlarına kızan denir.

Zeybek, çocukluktan başlayarak geleneklere uygun biçimde yetiştirilirdi. Kız kaçırmadan, çetecilik yapmadan ya da dağa insan kaldırmadan zeybek olunmazdı. Zeybek efenin emirlerini yerine getirmek zorundaydı. Kızanları yetiştirmek, her konuda onlara iyi örnek olmakla yükümlüydü. Evlenmesi ya da kız kaçırması efenin iznine bağlıydı. Dilediği zaman efe değiştirebilir, ama efeden habersiz gruptan ayrılamayacağı gibi, başkalarıyla ilişki de kuramazdı.

Zeybekler başlarına püsküllü fes giyip üstüne çevresi oyalı yemeni sarar, sırtlarına dik yakalı zıbın, mintan ve çapraz düğmeli camedan, en üste de kolları kopçalı, sırtı ve kol üstleri kaytan işlemeli sallama denen cepken giyerlerdi. Kasıktan göğse kadar örme kuşak sarar, onun üstüne üç Sıra kayışla bağlanan deri silahlık takarlardı. Pantolon yerine de boyu diz kapağını örtmeyecek uzunlukta, geniş ağlı, paça ağızları ve cep kenarları kaytan işlemeli şalvar, ayaklarına yün çorap ve yemeni giyerlerdi.

19.yüzyılda, eşkıyalığa karşı alınan önlemler zeybekliğin geleneksel yapısının bozulmasına yol açtı. Bununla birlikte Kurtuluş Savaşı sırasında Yörük Ali Efe ve Demirci Mehmed Efe önderliğindeki zeybek çeteleri önemli yararlılıklar göstermişlerdir.

İzmir Bergama’da II.Eumenes’in yaptırdığı, Zeus ve Athena’ya adanmış Bergama Sunağı olarak da bilinen yapıt.

 

Zeybek Oyunları

zeybek oyunları, Batı ve Orta Anadolu” da, bir ölçüde de Batı Karadeniz Bölgesi’nde müzik eşliğinde oynanan halk danslarının ortak adı. En yaygın oynandıkları yöreler Aydın, Muğla, Çanakkale, Balıkesir, Manisa, Burdur, Denizli, İzmir, Bursa, Uşak ve Kütahya’dır. Zeybek oyunlarının tek, çift, toplu ve ağır Zeybek olmak üzere başlıca dört çeşidi vardır. Tek zeybekte oyuncular müziğin ritmine bağlı kalmak koşuluyla, öbür oyunculardan bağımsız olarak içlerinden geldiği gibi oynarlar. Oyuncuların aynı anda aynı hareketi yapması zorunlu değildir. Iki kişinin karşılama biçiminde oynadığı çift zeybekte ise hareketlerin birbirine uyması beklenir. Toplu zeybeği ikiden çok oyuncu sıra, karşılama ya da halka biçiminde oynar; ama oyuncular arasında el ele tutuşmak ya da kola girmek gibi herhangi bir bağlantı yoktur.

 

Total
0
Shares
1 comment
  1. Visitor Rating: 9/10
    Bu ismi daha önce duydunuz mu?: 8.5
    Bu isimden etkilendiniz mi?: 9.5
    İçerik sizi tatmin etti mi?: 9

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Previous Article

Zeus Sunağı

Next Article

Zeydiye

Related Posts